ZŁOTA SZTOLNIA – jaskinia w dawnym kamieniołomie na wschodnim zboczu Orlicy (na wys. ok. 950 m n.p.m.). Znajduje się ok. 100 m od Drogi Orlickiej idąc w górę Białego Potoku. Otwór wejściowy znajduje się w głębokim leju poniżej 8-metrowej skały.


Najstarsza informacja o istnieniu sztolni, w której prowadzono eksploatację rudy żelaza pochodzi z 1594 r. Później wydobywano tu surowiec na potrzeby pobliskiego wapiennika, a pod koniec XVII w. (wedle tradycji) prace górnicze prowadzili tu jeszcze Wenecjanie lub Walończycy, po czym sztolnia została porzucona i zapomniana. Takie opowieści były zapewne przyczyną powstania legendy o znalezieniu przez ubogiego wieśniaka Jakuba Wymertałka w Złotej Sztolni wielkiego skarbu. Najstarsza, pochodząca z 1692 r., wzmianka o penetracji tego obiektu znajduje się w księdze miejskiej Dusznik. Niejaki Würmlin, Werrenlini lub Verventini został tam wysłany przez Radę Miejską, zaś pokłosiem jego wyprawy był „Przewodnik do Złotej Sztolni lub czarna jamą zwanej”. Dzieło zawierało informacje o licznych znalezionych tam skarbach oraz konieczności odprawiania odpowiednich praktyk czarnoksięskich w celu ich odkrycia. Okres większego, systematycznego i praktycznego zainteresowania tym obiektem przypadł na XIX w. W 1800 r. na polecenie starosty von Reibnitza, poszerzono otwór wejściowy do sztolni, co pozwoliło na spenetrowanie jej przez dusznickiego burmistrza Fritscha oraz dr. Blottnera. Od 1841 r. Złota Sztolnia została udostępniona do zwiedzania, wydany też został obszerny instruktaż objaśniający sposób dotarcia do jej otworu wejściowego. W latach 1890-1891 w sztolni zainstalowano schody i żelazne świeczniki, przystosowując ją w ten sposób do masowego ruchu turystycznego. Wycieczki były oprowadzane odpłatnie przez mieszkającego w pobliżu przewodnika. Złota Sztolnia była podówczas reklamowana jako największa „marmurowa” jaskinia na Śląsku. Pomiędzy 1910 a 1920 r. silne opady deszczu spowodowały powstanie na przepływającym obok strumieniu bocznej, wpadającej do sztolni odnogi, a długotrwała działalność wody płynącej doprowadziła do całkowitego zniszczenia wystroju. Obecnie Złota Sztolnia jest dostępna na szczątkowym prostoliniowym odcinku liczącym ok. 35 m. (wg. Pawła Zagożdżona i Marka Lorenca - Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej)